Գիշեր

Խարույկի բոցը երկինք չեր հասնում, շուրջը խմբված երեխաներ չկային։ Ընդամենը երեք հոգի էին շրջան կազմել․ տղամարդը, կինը, երեխան։ Տղամարդը երեխայի հայրը չեր, կինը երեխայի մայն էր։ Նրնք երեքն էլ տարբեր զգացումներով էին բոլորել խարույկը։

Կինը երիտասարդ էր և ուզում էր կրկին վայելել խարույկի տված բերկրությունը։

Տղամարդն ուզում էր վերհիշել անցած տարիների ծածկույթի տակ մլմլացող խարույկները։

Երեխան առաջին անգամ էր խարույկ տեսնում։ Խարույկը մեծ չէր, փոքր էլ չեր, իրենց բավարարում էր։ Նրանք լուռ ըմբոշխնում էին խարույկի հրաշքը՝ գրեթե զսպելով նրա հետ խոսելու ցանկությաունը։  Եվ շատ տարբեր էր լինելու նրանցից յուրաքանչյուրի  համար այդ խոսակցությունը։

Խարույկի բոցն աստիճանաբար իջնում էր, ածուխի տակ կարտոֆիլները խորովվում էին, շուրջը քարացած խավար էր։ Խարույկից դուրս խավարն ականակուր էր։ Անտառը դաժան լռությամբ էր դիտում կրակե լեզվակների պարը։

Երեխան հոգնեց։ Նրա գլուխն աստիճանաբար իջնում էր ցած։ Մեկ դրեց մոր ուսին, մեկ գոգոին, ապա միանգամից մեկնվեց խոտերին փռված շորին և անմիջապես քնեց։

Տղամարդն ու կինը երկչոտ իրար նայեցին․ տղամարդը կնոջ կրկնակի տարիքին էր։ Նա իրեն աղջիկ էր գալիս։ Բայց նրանց զգացումները շատ հեռու էին հոր և աղջկա զգացումներից։ Տղամարդը երկչոտ էր, որովհետև աղջիկն իսկապես իր աղջկա տարիքին էր։ Կինը երկչոտ էր, որովհետև տղամարդն իր հոր տարիքին էր։ Երեխան երկնչելու պատճառ չուներ, նա բացարձակապես իր գեղեցիկ տարքում էր և դրա համար ոչ մեկից քաշվելու պատճառ չուներ։ Երեխան ազատ մարդ էր՝ հեռու տարիքային սահմանափակումներից։

Կինը և տղամարդը, հակառակը՝ երկու գերիներ էին, որ կարծում էին՝ իրենք երկու ազատ հոգիներ են, մինչդեռ հակառակը՝ նրանք իրենց և ուրիշների ցանկությունների ստրուկներն էին։

Երկու ստրուկ և մեկ ազատ խարույկի շուրը, կրակի ջերմության ազդեցության տակ, երկնքի լուսատուների աչքերի առաջ, աստիճանաբար բացվում ու վերագտնում էին իրենց։ Տղամարդն ու կինը, կրակի պայծառացնող և մաքրող ազդեցության տակ զգում էին, որ շատ բան ունեն իրար ասելու։

Սակայն նրանք լուռ էին։ Այդ լռությունը խոսող էր, և նրանցից յուրաքանչյուրը, ըստ իր մղման, կարող էր ունկնդրել այն։

Լռությունը կնոջն ասում էր․ «Դու անկատար մարդ ես, եթե չես հասկանում պահի կարևորությունը։ Միտքդ շարժիր և գտիր մեկին, թեկուզ հորդ տարիքի, որ այդպես հասկանա քեզ։ Գտիր մեկին,  որ այսպիսի լռությամբ կարող է ներգործել քեզ վրա, որ լռության և կրակի միասնական մոգական ներգործությամբ բացում է սրտիդ դռները և ասում՝ դու այստեղ ես, և ես գտա քեզ»։

Լռությունը տղամարդուն ասում էր․ «Այս աղջնակը, որի երեխան քո թոռնիկը կարող էր լինել, գերել է քեզ, որովհետև նրա մեջ դու քո մտքի զորությամբ գտել ես քո բոլոր անցած սերերին։ Նա ոչ թե քո ուշացած սերն է, այլ քո առաջինն է, որովհետև քո բոլոր սերերից նա է միայն ներկա։ Քո ներկայում, որ անցյալ չէ, այլ ապագա, քո միակ կենդանի սերը այս կինն է՝ իր երեխայի հետ»։

Տղամարդը և կինը երկու սիրահաիրներ չէին։ Նրանց հոգեկան մերձեցմանը խանգարող բոլոր խոչընդոտները նրանց աչքի առաջ էին։ Նրանք հենց դրա համար էլ ընտրել էին խարույկի մաքրող լույսը։ Իրենք լույսի մեջ, շուրջը՝ խավար։ Իրենք սպասման ու հույսերի մեջ, իսկ մտքերը՝ պղտոր, դառն ու վանող։ Լույսի ու խավարի պայքար էր այդտեղ, այդ փոքր օազիսում։

Երկար ժամանակ կինը չէր արձագանքում հեռվից լսվող կանչին։

Մայն էր աղջկան տուն կանչում։  Մոր ձայնը զգաստացնող կոչ էր, որ նա իր մայրական պարտքի թելադրանքով էր հնչեցնում։ Աղջիկը պարտավոր էր կատարել իր ընտրությունը։

Այդ չորսի մեջ որի՞ն էր վիճակված լուծելու խնդիրը։

Երեխան անակնկալ բացեց աչքերը և ուշադիր նայեց հնգչող խարույկին։ Կրակն արդեն նստում էր, շուրջը խավարն ավելի էր սեղմվել։

– Մայրիկ, կրակը հանգել է, մութը՝ մոտեցել, մայրիկ, ժամանակն անցավ, մենք ուշացել ենք։

– Այդ ես եմ ուշացել, – շշնջաց կինը։

– Այդ ես եմ ուշացել, – շշնջաց տղամարդը, – իսկ քեզ համար ամեն ինչ դեռ առջևում է, փոքրիկ։

Երեխան շնորհակալ ժպիտով նայեց տղամարդուն և վեր կացավ։

Մեծերը հետևեցին նրան։ Լապտերը ձեռքին երեխան մինչև ներքև՝ տուն հասնելը լուսավորում էր նրանց ճանապարհը։  Իսկ երբ հասան տուն, նա հրաժեշտի համար մոտեցավ տղամարդուն՝ պապիկ, իմ լապտերը մարեց քո խարույկը, բայց ես այս գիշերը երբեք չեմ մոռանա։

Եվ չմոռացավ։

Լիլիթ ՄԱՆՈՒՉԱՐՅԱՆ

Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում