Կառավարական մակարդակով ո՛չ մի առաջարկ ու քննարկում չի եղել. Վահան Արծրունին՝ Մշակույթի նախարար դառնալու առաջարկի ու ներքաղաքական զարգացումների մասի

Կառավարական մակարդակով ո՛չ մի առաջարկ ու քննարկում չի եղել. Վահան Արծրունին՝ Մշակույթի նախարար դառնալու առաջարկի ու ներքաղաքական զարգացումների մասի

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ղեկավարած կառավարությունն արդեն մի քանի օր է՝ ստանձնել է իր գործառույթը: Նորանշանակ նախարարների մի մասը հայտնվել է քննարկումների ու երբեմն նաև քննադատությունների կիզակետում: Ոմանց զարմացնում ու ուրախացնում, ոմանց էլ զայրացնում է գերատեսչությունների ղեկավարների երիտասարդ տարիքն ու ոչ այնքան ճանաչված լինելը: Ամենաքննարկվող նախարարներից է մշակույթի բնագավառը գլխավորող Լիլիթ Մակունցը: Ի դեպ, խոսակցություններ էին շրջանառվում, որ հենց այս գերատեսչության ղեկն ի սկզբանե առաջարկվել է օպերային երգչուհի Հասմիկ Պապյանին և կոմպոզիտոր Վահան Արծրունուն, սակայն երկուսն էլ հրաժարվել են:

Aysor.am-ը ներքաղաքական վերջին իրադարձությունների, հին ու նոր նախարարների մասին զրուցել է Վահան Արծրունու հետ:

– Պարոն Արծրունի, ընդամենը մեկ ամսում երկրում կտրուկ փոփոխություն ունեցանք՝ իշխանափոխություն, նոր կառավարություն: Սպասելի՞ էր Ձեզ համար նման շրջադարձը:

– Այն, որ նախորդ իշխանությունը սպառել էր ներքին ռեսուրսը՝ և՛ բարոյական, և՛ վարչական, և՛ ֆինանսական, ակնհայտ էր: Ինքս բազմիցս հրապարակայնորեն զուգահեռներ եմ անցկացրել սովետական շրջանի վերջին տարիների հետ. նույն իրավիճակն էր՝ սովետական իշխանությունը սպառել էր բացարձակապես բոլոր ռեսուրսները, իշխանություն-ժողովուրդ տարանջատումն այնպիսին էր, որ այդ ճգնաժամը պետք է լուծում ստանար, ու Սովետմիությունը դադարեց գոյություն ունենալ: Իհարկե, այս պարագայում մոդելը մի քիչ ավելի փոքր է, բայց ալգորիթմը նույնն էր… Իշխանությունն այնքան «ինքնաբավ» էր, այնքան էր մեկուսացել ինքն իր մեջ, որ դա, բնականաբար, պետք է լուրջ ճգնաժամ ստեղծեր: Ու այդ ճգնաժամն իր լուծումն ստացավ: Իհարկե, չէի սպասում, որ այսպես արագ կարող էր ամեն ինչ փոխվել, բայց դե բոլոր կողմերի, նույնիսկ Հանրապետականների համար որքան արագ, այնքան լավ: Հիմա այնպիսի շրջան է, երբ իրենք պետք է վերլուծեն նախորդ տարիներն ու հետևություններ անեն:

– Բողոքի նման դրսևորումներ, շարժումներ ժամանակ առ ժամանակ եղել են, որոնք արդյունքի չեն հանգեցրել: Ըստ Ձեզ, այս անգամ ժողովրդի հաղթանակի համար ի՞նչը որոշիչ դարձավ:

– Այդ բանալին ես տեսնում եմ հանրային գիտակցության թռիչքային աճի մեջ: Այս շաբաթների ընթացքում ի հայտ եկավ քաղաքացու՝ որակապես նոր հատկանիշներով կատեգորիա: Քաղաքացի, որը մտահոգված է իր երկրի ապագայով և ի զորու է անել ընտրություն:

– Նոր ձևավորվող կառավարությունում Նիկոլ Փաշինյանը վարչապետի միակ թեկնածուն էր: Այդ պաշտոնում նրա ընտրությանը կո՞ղմ եք

– Գիտեք, մինչ օրս նրա քաղաքականության և քայլերի մեջ ես նույնիսկ փոքր վրիպում չեմ նկատել: Հստակ տրամաբանված, պատճառաբանված ու համակարգված մոտեցում է ցուցաբերում ցանկացած հարցում՝ սկսած քայլերթից մինչև Պուտինի հետ հանդիպումը: Չեմ տեսնում ոչ մի ներքին հակասություն, վտանգներ: Իր հայտարարած կուրսով և իր թիմով երկիրը տանում է դեպի այն տեսլականը, որի մասին բազմիցս հրապարակավ բարձրաձայնել է՝ դեպի արդարություն և դեպի երջանիկ Հայաստան:

– Ի դեպ, երկրի առաջին դեմքի քաղաքական նոր մշակույթի մասի՞ն ինչ կարծիքի եք: Խոսքս հանրության հետ «ուղիղ եթեր»-ներով շփման մասին է:

– Դա շատ ճիշտ մոտեցում է, որովհետև այստեղ իրականում ժողովրդավարական՝ լավ իմաստով տեխնոլոգիաներ են աշխատում: Քաղաքացին հասկանում է, որ երկրի ղեկավարության հետ կապը ոչ թե միջնորդված է ինստիտուցիաներով, այլ՝ ուղիղ է: Վարչապետը, դիմելով համացանցի հնարավորություններին, հայտնվում է յուրաքանչյուրիս տեսադաշտում, անձնական տարածքում: Իրեն դիմելու բազմաթիվ հնարավորություններ ունեք՝ համոզված լինելով, որ ձեր դիմումը չի անտեսվի: Արդեն այդպիսի օրինակներ կան:

– Կառավարության նոր կազմն արդեն ամբողջական է, սակայն այն միանշանակ չընդունվեց հանրության կողմից: Ոմանց համար գերատեսչությունների մեծ մասի ղեկավարները բավական երիտասարդ են: Ըստ Ձեզ՝ տարիքը կարո՞ղ է նրանց աշխատանքում խանգարող հանգամանք հանդիսանալ:

– Պարզ է, որ որոշակի փորձառության խնդիր կա: Այդ փորձառությունն այս մարդիկ չունեն, որովհետ համակարգի մեջ չեն եղել: Մի բան է, երբ դու կառավարման միջին կամ ստորին օղակներում ես հայտնվում, այլ բան, երբ համակարգի ղեկավար ես դառնում: Այստեղ ելքը մեկն է՝ համակարգը ճիշտ աշխատացնել: Եթե քո ղեկավարած համակարգի մարդիկ շարունակեն վատ աշխատել, դու իրավաբանական միջոցներ ու հնարավորություններ ունես նրանց փոխարինելու նորերով… Դուք էլ գիտեք, որ էթիկական նորմերից ելնելով լրատվամիջոցները և քննադատները սովորաբար նոր կազմավորված կառավարության դեպքում հանձ են առնում 100 օր պահպանել լռություն՝ առանց մեկնաբանություններ ու որակումներ տալու: Դեռևս մենք նյութ չունենք դատելու համար, ընդամենը ծանոթանում ենք քաղաքական նոր դեմքերին: Ենթադրություններ անելը՝ կստացվի՞ նրանց մոտ, չի՞ ստացվի, լա՞վն է, թե՞ վատը՝ պրոֆեսիոնալ մոտեցում չէ, մանկամտություն է:

– Պարոն Արծրունի, Ձեր ոլորտը վստահվել է Լիլիթ Մակունցին, ում անունն անծանոթ էր ոչ միայն հանրության մեծ մասին, այլև՝ լրագրողներին ու արվեստագետներին: Այդ հանգամանքը Ձեզ չի՞ անհանգստացնում, ինքներդ ծանո՞թ եք նորանշանակ նախարարին:

– Իրեն ծանոթ չեմ: Բայց անձնապես ճանաչել եմ և՛ Հասմիկ Պողոսյանին, և՛ Արմեն Ամիրյանին, և մյուս նախորդ նախարարներին, և ուզում եմ հատուկ ընդգծել՝ անհատականությունն այստեղ ոչ մի կապ չունի, ծանոթ լինելը կամ չլինելը ոչինչ չի որոշում: Եթե նախորդները որդեգրել են համակարգում եղած արատավոր ավանդույթները, ապա նոր նախարարը նոր նախաձեռնություններով է ներկայանում: Ըստ նախարարության ֆունկցիայի՝ նորի մի քանի վարկած կա. նախարարությունը հաստիքային արվեստի համար մնալու է որպես «դոտացիոն» խողովա՞կ, թե վերջիվերջո ճանաչելու է արվեստի դաշտն ու հիմնական իր ֆունցիան լինելու է ոչ թե բյուջեն միավորների մեջ վերաբաշխելը, այլ՝ ազգային մշակութային ծրագիր կերտելն ու այն երկրի ներսում զարգացնելը՝ երկրից դուրս պատշաճ մակարդակով ներկայացնելու հեռանկարով: Եթե աշխատանքները տարվեն հենց այդ ուղղությամբ, ապա ողջունելի է: Ու դա չէի կապի որևէ անհատի հետ, քանի որ նախարարությունն առաջին հերթին ընդամենը որոշակի քաղաքականություն ներգործելու լծակ է: Գերատեսչության ղեկավարն այս պարագայում ստորադասված է սկզբունքին:

– Ինչպե՞ս կգնահատեք Արմեն Ամիրյանի ղեկավարած մեկ ու կես տարին: Արդյոք մշակութային ոլորտը շտկելու շատ տեղ ունի այսօր:

– Եթե հիշում եք՝ նախկին վարչապետ Կարեն Կարապետյանն արվեստի կապիտալիզացիայի հանձնարարական էր տվել: Լավ, թե վատ հանձնարարական էր՝ այլ հարց է, բայց այդ հանձնարարականի ներքո էլ մենք պետք է քննենք նախարարի աշխատանքը՝ իր վարչարարության ընթացքում իրականացրե՞լ է վերադասի հանձնարարած ծրագիրը, թե՞ ոչ: Իհարկե, չի իրականացրել, արվեստի կապիտալիզացիա տեղի չի ունեցել: Այդ դեպքում մենք ինչպե՞ս կարող ենք դրական գնահատել իր աշխատանքը… Այսքանն էլ բավական է, որպեսզի ես բացասական գնահատական տամ…

– Գո՞հ եք Կարեն Կարապետյանի վարչապետության շրջանից:

– Բայց նա ախր տապալեց այն, ինչ հնարավոր էր: Իր վերջին ելույթներում էլ ասել էր՝ պետական ամբողջ տրանսպորտը պետք է գազին անցնի: Այսինքն՝ նույնիսկ իր վերջին որոշումը նա իր օգտին է կայացրել (ծիծաղում է՝ հեղ.)… Սովորաբար, այն ղեկավարները, որոնք դուրս են մնում, հետևյալ պատճառաբանությունն են մեջբերում՝ ես այսքան բան էի ուզում անել, բայց ինձ թույլ չտվեցիք: Սա շատ թույլ փաստարկ է քաղաքականության մեջ: Եթե դու իսկապես լուրջ կառավարիչ ես, դատողության այդ մակարդակի իջնելն անթույլատրելի է: Մի խոսքով, ստացվեց այն, ինչը կանխատեսելի էր: Իրենք իրենց իշխանության ամբողջ ընթացքում երկիրը հասցրին քաղաքական ու տնտեսական ճգնաժամի, հավելյալ՝ արտագաղթը: Այս ամենը, կարծում եմ, լրջագույն քննության առարկա պետք է դառնա, որովհետև այստեղ նաև պատմական գնահատականի խնդիր կա, որով պետք է դատվի այս ամեն ինչը…

– Պարոն Արծրունի, կրկին անդրադառնալով Մշակույթի նախարարի պաշտոնին՝ խոսակցություններ են շրջանառվում, որ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ի սկզբանե այդ պաշտոնն առաջարկել է Հասմիկ Պապյանին և Ձեզ, սակայն երկուսդ էլ հրաժարվել եք: Այս տեղեկությունը որքանո՞վ է համապատասխանում իրականությանը:

– Այդ վարկածն ինձ ծանոթ է, ֆեյսբուքում անձամբ 2 ստատուս եմ տեսել. Մոսկվայի մի խումբ մտավորականներ նման առաջարկ էին հնչեցրել, Իսպանիայի ներկայացուցիչներից մեկն էլ այն թարգմանել էր հայերեն ու իր մոտ տեղադրել: Այդ մասին իմ իմացությունը հենց այսքանով էլ սահմանափակվում է: Կառավարական մակարդակով ոչ մի առաջարկ ու քննարկում չի եղել ո՛չ ինձ հետ, ո՛չ էլ, կարծում եմ, Հասմիկ Պապյանի հետ:

Հեղինակ՝ Նելլի Մարգարյան

Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում