1962
Նմանատիպ
Մենք երգ-երաժշտությունից հեռու էինք հազար մղոն,
կամ մի քիչ ավել-պակաս՝ կարևոր չէ։
Երգի մեր թոշակառու դասատուն հարևան գյուղից
շաբաթն երկու անգամ յոթ կիլոմետր ճանապարհ էր կտրում՝
մանդոլինը թևի տակ, ողջ ճանապարհն անցնելով թաթերի վրա,
ասես՝ սարում-ձորում մարդիկ են քնած, չարթնանան հանկարծ,
նա գալիս էր և երգ-երաժշտության միջև եղած հազար մղոնը,
եթե ոչ վերացնելու, ապա գոնե ինչ-որ մի չափով կրճատելու ազնիվ նպատակով։
Բայց մեծերը հարցնում էին՝ երգից-երաժշտությունից
քննություն հանձնելու՞ եք իրավաբանականում։
Պատասխանում էինք՝ չէ։
Դե որ չէ՝ ասում էին, երգի դասին մի նստեք, հորթերը տարեք սար։
Իսկ մեր թոշակառու դասատուն, բոլորովին հակառակ կարծիքով զինված,
գալիս ու գալիս էր ամեն օր, ճշգրիտ ժամին, ոտնաթաթերի վրա, մանդոլինը թևի տակ։
Երևանի ռուսական գիմնազիայի գեղուդեմ շրջանավարտը երբեմնի
խոսում էր չքնաղ հայերեն (եթե խոսեր),
իսկ ռուսերեն հայհոյում միայն (եթե մենք խոսեինք),
նա նստում էր պատուհանի մոտ, մանդոլինի սև սատինե
պատյանը քաշում թևին (որ թևքը չմաշվի շփումից),
ու սկսում լարել գործիքը։ Նա ծնգծնգացնում էր լարերը,
կամերտոնը խփում լուսամուտի գոգին ու դեմքին տալով
երազային արտահայտություն, մեղմորեն հնչեցնում. «Լենին, դու կյանք ես հարակեզ»,
մեզ ուսուցած միակ երգի տողը միակ։
Դժվար էր բռնել դաշնությունը խոսքի ու լարի,
քանի որ մենք դժժում էինք հետևի շարքերում։
Դասատուն եռում էր ներսից, դժժոցը ճանճերի պարսի նման
խփվում էր ականջներին, խանգարում գործը։
Նա ավելի կատաղի էր խփում կամերտոնը և հայհոյելով
պոկում-ծվատում էր լարերը խեղճ մանդոլինի։
Սրան հաջորդում էր արյունոտ մասը դասի։
Դասատուն «Լենին, դու կյանք ես հարակեզ» տողն ու կամերտոնը
հուժկու ցասումով շպրտում էր անմիտ ցնծությունից մոլեգնած դասարանի վրա։
Մեկնումեկի ճակատն անկասկած արնում էր մետաղի ու երգատողի բախումից…
Հնչում էր զանգը։
Եվ մեր ու երգ-երաժշտության միջև հեռավորությունը
դարձյալ մնում էր հազար մղոն կամ մի քիչ ավել-պակաս՝
կարևոր չէ։
Ղուկաս ՍԻՐՈՒՆՅԱՆ
Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում